تفاوت رشته روانشناسی و روانپزشکی (و کدام آینده دارتره؟)
روانشناسی و روانپزشکی دو رشته مرتبط با مطالعه رفتار و فرآیندهای ذهنی انسان هستند، اما تفاوتهای مهمی دارند. برخی از مهم ترین تفاوتها را ابتدا ذکر می کنیم.
مهم ترین تفاوت های روانپزشکی و روانشناسی
- روانپزشک، پزشکی است که در زمینه تشخیص و درمان بیماریهای روانی تعلیم دیدهاست و در آن تجربه دارد. روانپزشک میتواند دارو یا روشهای فیزیکی مانند الکتروشوک یا جراحی مغز را برای درمان بیماران استفاده کند. روانپزشک همچنین مجاز است که تشخیصهای رسمی بر اساس طبقهبندیهای بینالمللی بدهد.
- روانشناس، کسی است که با مطالعه رفتار و زندگی ذهنی سروکار دارد. روانشناس دوره پزشکی را طی نمیکند و نمیتواند دارو یا روشهای فیزیکی برای درمان بکار ببرد. روانشناس معمولاً از روشهای گفتاردرمانی یا شناخت درمانی برای کمک به بیماران استفاده میکند. روانشناس همچنین نمیتواند تشخیصهای رسمی بدهد، مگر اینکه در گرایش روان سنجی تحصیل کرده باشد.
- روانشناسی و روانپزشکی گرایشهای مختلف و متعددی دارند که به بررسی جنبههای مختلف رفتار و ذهن انسان میپردازند. برخی از گرایشهای روانشناسی عبارتند از: روانشناسی بالینی، روانشناسی عمومی، روان سنجی، روانشناسی شخصیت، روانشناسی کودک و نوجوان، روانشناسی صنعتی و سازمانی و …. برخی از گرایشهای روانپزشکی عبارتند از: اختلالات اضطراب، اختلالات خلق، اختلالات شخصیت، اختلالات طيف اسكيزوفرني، اختلالات خوردگي، اعتياد و ….
انتخاب گرایش روانشناسی
برای انتخاب گرایش روانشناسی، باید عوامل مختلفی را در نظر بگیرید، مانند:
- بازار کار و فرصتهای شغلی که هر گرایش در آن دارد. برخی از گرایشها مانند روانشناسی بالینی، روانشناسی صنعتی و سازمانی، روانشناسی کودک و نوجوان و روان سنجی، بازار کار پرطرفدارتر و گستردهتری دارند.
- ظرفیت پذیرش در دانشگاهها که بستگی به تعداد پذیرفته شدگان و رقابت در هر گرایش دارد. برخی از گرایشها مانند روانشناسی عمومی، ظرفیت پذیرش بالاتری دارند.
- امکان مهاجرت که بستگی به تقاضای بازار کار خارج از کشور و استانداردهای آموزشی دارد. برخی از گرایشها مانند روانشناسی بالینی، روانشناسی صنعتی و سازمانی، روان سنجی و روانشناسی تحصیلی، امکان مهاجرت بالاتری دارند.
- نوع و میزان علاقه که بستگی به شخصیت، هدف و انگیزه شما دارد. شما باید با جنبههای مختلف هر گرایش آشنا شده و سطح علاقه خود را به آنها ارزیابی کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره هر گرایش، میتوانید منابع معتبر آموزشی مثل کتابها، مقالات، فصلنامهها و وبسایتهای روانشناسی را مطالعه کنید. همچنین میتوانید با اساتید، دانشجویان و فارغ التحصیلان هر گرایش صحبت کنید و از تجربه و نظر آنها استفاده کنید. در نهایت، تصمیم نهایی باید با توجه به علاقه شخصی شما باشد.
زمان مراجعه به روانشناس
به روانشناس مراجعه کردن میتواند در بسیاری از مواقع به شما کمک کند تا با مشکلات روحی، عاطفی، اجتماعی یا شخصیتی خود بهتر برخورد کنید و راهحلهای مناسب را پیدا کنید. برخی از مواردی که ممکن است نشانهای از نیاز به مراجعه به روانشناس باشند عبارتند از:
- عملکرد شما در زمینههای مختلف زندگی مثل تحصیل، کار، خانواده یا روابط تحت تأثیر قرار گرفته باشد. اگر احساس میکنید که نمیتوانید به خوبی وظایف و مسئولیتهای خود را انجام دهید یا از فعالیتهای اجتماعی و تفریحی لذت نمیبرید، ممکن است دچار اختلالات خلقی، اضطراب، استرس یا افسردگی باشید.
- شما در حال تجربه پریشانی عاطفی هستید. اگر احساسات منفی مثل غم، خشم، نارضایتی، ناامیدی، تنفر یا ترس را به طور شدید یا مداوم دارید و نمیتوانید با آنها کنار بیایید یا آنها را کنترل کنید، ممکن است به حمایت یک روانشناس نیاز داشته باشید.
- شما از روشهای غیرمفید برای مقابله با مشکلات استفاده میکنید. اگر برای فرار از وضعیت خود به سوءمصرف الکل، مواد مخدر، پرخوری، قمار، رابطه جنسی نامشروع یا سایر رفتارهای خطرناک پناه ببرید و قادر به توقف آنها نباشید، ممکن است دچار اعتیاد یا وسواس باشید.
- شما کسی یا چیز مهم را از دست دادهاید. اگر با ضربات سخت زندگی مثل فوت عزیزان، جدایی، طلاق، بحران سلامت چه خود و چه عزیران، بطالت یا سایر تغیرات نامطلوب دست و پنجه نرم نکنید و در فرآیند سوگواری گیر کرده باشید، ممکن است به حمایت چینش خانوادگي يكي از شيوه هاي مشاوره خانواده است. یک روانشناس برای پردازش احساسات و بازیابی تعادل زندگی نیاز داشته باشید.
- شما پس از یک ضربه روحی رنج میبرید. اگر تجربه سوءاستفاده، بیتوجهی، خشونت، تصادف، جنگ، نابرابری یا هرگونه رویداد ناگوار دیگری را داشته باشید و از علائم ترومای پس از سانحه مثل کابوسها، فلشبکها، اضطراب شدید یا بیتفاوتی رنج ببرید، ممکن است به درمان تخصصی برای بهبود شفای خود نیاز داشته باشید.
اینها فقط برخی از مواردی هستند که ممکن است نشانهای از نیاز به مراجعه به روانشناس باشند. در کل، هر زمان که احساس کنید که نمیتوانید با مشکلات خود به تنهایی مقابله کنید یا به حمایت و راهنمایی خارجی نیاز دارید، مراجعه به روانشناس میتواند گزینه مناسبی باشد.
زمان مراجعه به روانپزشک
به روانپزشک مراجعه کردن میتواند در برخی موارد برای سلامت روان شما مفید باشد. برخی از علائمی که نشاندهنده نیاز به مراجعه به روانپزشک هستند عبارتند از:
- داشتن بیش از یک بیماری روانی
- داشتن اثرات جانبی پیچیده از داروهای روانپزشکی
- عدم بهبود حالت روحی با مصرف داروهای ضدافسردگی
- داشتن افکار خودکشی یا خطر آفرین برای خود یا دیگران
- داشتن تجربههای روانگردان یا وسواسهای شدید
شما می توانید برای درمان به بهترین روانپزشک ایران مراجعه کنید.
چطوری میتونیم یه روانشناس خوب رو تشخیص بدیم؟ یعنی معیاری هست آیا؟
روانشناس اجازه ی تجویز دارو داره ؟